Een veelgehoorde klacht is dat juridische procedures vaak te lang duren. De rechtbank Noord-Nederland heeft hiervoor een proef gehouden met zogenoemde spreekuurrechters.

Dit hield in dat mensen met eenvoudige geschillen – zonder een dagvaarding uit te brengen of een advocaat in te schakelen – die geschillen aan de rechter konden voorleggen waarna door de rechter werd beproefd of er mogelijkheden waren een schikking te treffen. In 91% van de gevallen lukte dit.

Een soortgelijke proef wordt inmiddels bij enkele andere rechtbanken gevoerd. Thans kunt u bij verschillende geschillen dan ook naar de Rotterdamse “Regelrechter” en de Haagse “Wijkrechter”.

Uit onderzoek is gebleken dat veel van de deelnemers tevreden waren over deze mogelijkheid. Onder andere burengeschillen lijken erg geschikt te zijn voor dergelijke procedures.

Blijkens het onderzoeksrapport zijn er echter ook een aantal ‘maren’ aan de op het oog zo succesvolle proef te verbinden. Zo konden geschillen wel door één partij worden aangemeld maar de rechter kon deze alleen in behandeling nemen indien ook de wederpartij hierin toestemde. In de praktijk kwam dit er op neer dat 60% van de aangemelde geschillen niet door de rechter konden worden behandeld. Daarnaast werden zaken die op het oog minder geschikt waren voor een schikking er uit gefilterd. Tijdens de proef werd er een lager tarief aan griffierecht geheven en werden zaken met voorrang ingeroosterd. Het onderzoeksrapport merkt op dat vorenstaande twee elementen na de pilot waarschijnlijk niet gehandhaafd kunnen blijven. Dit terwijl het succes van de proef mede hieraan te danken was. Het rapport merkt dan ook terecht op: “ het succes van de pilot Spreekuurrechter is maar ten dele een indicatie van het succes van de procedure Spreekuurechter. Juist die factoren die een belangrijke bijdrage leveren aan het succes van de pilot, kunnen (bijvoorbeeld met het oog op rechtsgelijkheid) mogelijk niet (volledig) worden gehandhaafd als de Spreekuurrechter een meer permanent karakter krijgt.”

Mocht vorenstaande proef verder worden uitgerold dan is het natuurlijk de vraag of het verstandig is om zonder juridische kennis mee te werken aan een dergelijke proef. Geeft u dan niet teveel van uw rechten prijs? De uitkomst van de proef lijkt daarnaast redelijk gestuurd te zijn. Hoe een en ander zich in de toekomst gaat ontwikkelen is thans nog onduidelijk. Wij houden het in ieder geval voor u in de gaten!